پلی اتیلن ترفتالات ( PET) یا (PETE) گرفته شده از کلمات Polyethylene Terephthalate میباشد و در دستهبندی پلیمرها با زنجیره طولانی و وابسته به خانوادهٔ پلیاسترها قرار میگیرد. پت از ترفتالیک اسید خالص و اتیلن گلایکول ساخته میشود. هر دوی اینها از مواد خام نفتی مشتق میشوند
این پلیمر یکی از پرکاربردترین پلیمرهای ترموپلاستیک در سراسر دنیا میباشد. این پلیمر در صنایع نساجی با نام تجاری پلیاستر شناخته میشود. پت ظاهر و شکلی شفاف، پلاستیکی و نیمه کریستالی دارد. کاربرد و موارد استفاده از پتها در سه بخش اصلی به شرح زیر است. در نساجی به عنوان فیبر در تولید پوشاک، به عنوان یک مانع رطوبتی در صنایع بستهبندی و بطریسازی و دیگر صنایع مرتبط با این دو مورد سومین مورد استفاده به عنوان پلاستیکی مهندسی میباشد که از ترکیبات آن با مواد دیگری نظیر فیبر شیشه ، استحکام مواد افزایش مییابد.
صنایع استفاده کننده از پت
پلی اتیلن ترفتالات در صنعت نساجی
این ماده در صنعت نساجی با نام و عنوان پلیاستر شناخته میشود. در گذشته نوع دیگری از پت با نام پت پی در صنعت پوشاک مورد استفاده قرار میگرفت که استفاده از آن امروزه متوقف گردیده
در صنعت بسته بندی و مواد غذایی
این ماده در صنعت بستهبندی و غذایی با عنوان پت و یا رزین پت یاد میشود. از این پلیمر برای تولید انواع بطریها ، انواع بسته بندی آب معدنی ، نوشابه ها، نوشیدنی ها ، بسته بندی برای روغن ها ، بسته بندی برای مواد و وسایل بهداشتی و دارویی و آرایشی استفاده می شود
فرآوری پت و تبدیل آن به جار پت
فرآوری پت و تبدیل آن به جار پت شامل دو مرحله ی اصلی می باشد. در زیر دو مرحله تولید بطری پت را توضیح می دهیم
مرحلهٔ اول
ماده پت توسط قالب گیرهای تزریقی و دستگاه های تزریق پلاستیک تبدیل به یک بطری های کوچک (همانند لوله های آزمایشگاهی) تبدیل می شود. تنها تفاوت این لوله ها با لوله های آزمایشگاهی ، علاوه بر جنس آن ها، این است که این بطری ها در همین مرحله ی اول جای درب آن ها همراه با درب و شیارهایش تشکیل می شود. به این محصول به دست آمده ی اولیه بطری، اصطلاحا پریفور می گویند.
مرحلهٔ دوم و نهایی
در این مرحله که شکل نهایی بطری شکل میگیرد، پرفورم تولید شده در مرحلهٔ قبلی ، مجدداً گرم شده و کشیده میشود. این کار توسط دستگاه بادکن پت با باد گرم انجام میگیرد. این دستگاهها با سرعتهای بالا انواع ظروف پت را تولید میکنند
بررسی سمی بودن پت
پت ها به لحاظ بیولوژیکی خنثی میباشند. از این رو به صورت جلد و بستهبندیای مطمئن و بیخطر برای انسانها میباشند. این مواد اگر توسط انسانها و حیوانات بلعیده شوند خطرناک نمیباشند و هیچ سمیتی ندارند و هیچ تهدیدی برای انسان ها در بر ندارند و تاکنون نیز گزارش نشده است.
مزایای استفاده و معایب استفاده از پت
- یک مورد ساده ی استفاده از ظرف های پت ، بازو بسته شدن راحت درب این ظرف ها می باشد.
- قیمت ارزان آن ها نیز دلیل دیگر استفاده از این ظرف هاست. می توان گفت که ظرف های پت مشخصات پلاستیک های زیست تخریب پذیر را دارند و تنها در مدت دو سال اگر که زیر خاک بمانند، سی درصدشان تخریب می گردد.
- با این وجود راه حل بازیافت و تبدیل این مواد به مواد دیگر راه حلی منطقی برای این مساله است.
- بازیافت این ظرف ها در اندازه های بسیار بالا ، باعث می شود تا صنایع پتروشیمی در تهیه و تولید مواد اولیه صرفه جویی نمایند.
- مجموعه های بازیافت کننده در مقایسه با کسانی که برای اولین بار این مواد را تولید می کنند زحمت کمتری می کشند، همینطور در اثر بازیافت این محصولات گازهای گلخانه ای نیز کمتر تولید می شوند.
- سازمان غذا و داروی این محصولات به آنها نمره قبولی در ایمنی را داده. علت آن هم استفاده نکردن از فلزات سنگین به عنوان کاتالیزور می باشد.
- در تهیه این مواد از موادی نظیر اکسید آنتیموآن غیرفلزی استفاده می شود که خطر کمتری داشته و سلامت تولید کننده و مصرف کننده را به خطر نمی اندازد.
قیمت ظروف پلاستیکی پت
همانطور که گفته شد قیمت عمده جار پت و انواع آن، نسبت به سایر ظروف تولید شده از مواد دیگر نظیر ظروف شیشه ای و فلزی بسیار ارزان تر می باشد. این تفاوت قیمت به قدری می باشد که شرکت ها و کارخانجاتی که از ظرف های شیشه ای و فلزی استفاده می کردند، در حال جایگزین کردن بسته بندی های قبلی خود با بسته بندی پت، جار های پت و قوطی های پت می باشند
این شیشه ها هم بصورت تک و هم به صورت عمده به فروش می رسند که با توجه به سفارش جار پت که توسط مشتری داده می شود، متفاوت است. سفارش عمده در تعداد مختلف تولید و به فروش می رسد. مانند هر صنعت دیگری، صنعت تولید ظروف پت نیز اگر که در تعداد عمده تولید شوند برای مشتریان هزینه ای بسیار ناچیز خواهد داشت. با این وجود هزینه ظرف پت با توجه به نوع سفارش جار پت و ابعاد و تعداد آن می تواند متفاوت باشد
نیاز روز افزون به تولید و استفاده از ظرف های پت در صنعت بسته بندی و مواد غذایی و از طرفی افزایش تعداد و آمار تولید کنندگان این ظروف پلاستیکی، مجموعه پکینگ جار را ترغیب به ایجاد یک بانک اطلاعاتی درباره ی جار پت کرد
مجموعه ی پکینگ جار برای آسانتر کردن صنعت بسته بندی نوعی از پت را در سایز های مختلف به نام های زیر تولید کرده
- پت استوانه ای درب 72 کانتینری سایز 1 پریفرم 48
- پت استوانه ای درب 72 کانتینری سایز 2 پریفرم 34
- پت استوانه ای درب کانتیری 72 سایز3 پریفرم 29
- پت استوانه ای درب 72 کانتیری سایز4 پریفرم 18